Kuny potrafią w krótkim czasie zniszczyć membranę, paroizolację i ocieplenie, a skutki są zwykle ukryte w warstwach skosów, dlatego poprawne rozpoznanie szkód i przygotowanie dokumentacji pod likwidację jest kluczowe dla uzyskania odszkodowania pokrywającego rzeczywisty zakres napraw. W praktyce o tym, czy polisa zapłaci, decydują konkretne zapisy OWU dotyczące „dzikich zwierząt/łasicowatych”, obowiązujące limity oraz jakość dowodów – od zdjęć i śladów bytowania po protokół z profesjonalnej rewizji dachu z odkrywkami. Ten przewodnik prowadzi krok po kroku: jak sprawdzić OWU, jakie dowody zabezpieczyć przed wizją, kiedy wnioskować o kwotę bezsporną i jak zaplanować technologię odtworzeniową, aby uniknąć odmowy lub zaniżenia wypłaty. Dzięki temu właściciele domów mogą sprawniej przejść proces likwidacji szkody i przywrócić ciągłość izolacji z trwałym zabezpieczeniem przed ponownym wtargnięciem kuny.
Czy polisa pokryje szkody po kunach? Najpierw OWU
To, czy ubezpieczyciel sfinansuje naprawę dachu po kunach, zależy od Ogólnych Warunków Ubezpieczenia i ewentualnych rozszerzeń obejmujących szkody spowodowane przez „dzikie zwierzęta” lub „łasicowate”, których w podstawowym zakresie często nie ma albo są objęte dodatkowymi limitami. W praktyce rynkowej ochrona przed szkodami po kunach bywa ograniczona kwotowo, np. jako limit kwotowy (od kilku do kilkudziesięciu tysięcy zł) lub procent sumy ubezpieczenia w wariancie All Risks, dlatego warto sprawdzić zarówno wyłączenia, jak i limity dedykowane temu ryzyku.
Jeżeli w OWU występuje wyłączenie odpowiedzialności za szkody od „dzikich zwierząt”, świadczenie nie zostanie wypłacone bez wykupienia odpowiedniego rozszerzenia, a brak dowodów, zbyt późne zgłoszenie lub samodzielne naprawy przed wizją likwidatora dodatkowo zwiększają ryzyko odmowy albo zaniżenia wypłaty. Nawet gdy suma ubezpieczenia jest wysoka, na konkretne ryzyko (kuna/dzikie zwierzęta) może obowiązywać niższy podlimit, co sprawia, że maksymalna wypłata nie przekroczy tego progu niezależnie od pełnych kosztów remontu.
W wielu ofertach ochrona na szkody po kunach dostępna jest wyłącznie jako rozszerzenie do polisy mieszkaniowej, dlatego przed zgłoszeniem warto zweryfikować, czy polisa zawiera tę klauzulę oraz jakie warunki i limity stosuje dany ubezpieczyciel. Poradniki konsumenckie wskazują także, że polisy z ryzykami nazwanymi mogą nie obejmować szkód zwierzęcych, a w All Risks ochrona bywa dopuszczona, lecz z limitem, co czyni analizę OWU pierwszym i najważniejszym krokiem.
Jakie dowody przygotować do ubezpieczalni?
Kluczowe są czytelne, datowane materiały potwierdzające obecność kuny i zakres zniszczeń, a także wstrzymanie się od porządków i napraw poza zabezpieczeniem mienia do czasu oględzin, aby nie utracić dowodów i nie narazić się na zaniżenie wypłaty. Udokumentowanie szkód ukrytych wymaga profesjonalnej rewizji dachu z odkrywkami i raportem technicznym, ponieważ większość zniszczeń dotyczy warstw izolacji skosów, membran i paroizolacji, niewidocznych przy pobieżnym przeglądzie.
- Zdjęcia/filmy: odchody, resztki organiczne, strzępy wełny, przegryzione przewody, uszkodzone membrany i paroizolacje; wykonane w świetle dziennym i zbliżenia + ujęcia kontekstowe, najlepiej z datą w EXIF.
- Ślady lokalizacji: połacie dachu, okolice kominów, okien dachowych, pas rynnowy i podbitki, gdzie często widać ślady bytowania i wynoszone fragmenty izolacji.
- Dokumenty: kopia polisy i OWU, potwierdzenie opłaty składki, formularz zgłoszenia szkody, wstępny kosztorys odtworzeniowy oraz notatka z datą ujawnienia i opisem objawów.
- Materiały dodatkowe: niezależna ekspertyza/biegły, faktury za działania zabezpieczające, lista pomieszczeń/odcinków połaci z podejrzeniem skażenia i metrażami pod wycenę.
Zgłoszenie powinno nastąpić niezwłocznie po odkryciu szkody, często w terminie 3–7 dni wskazanym w OWU, a do czasu wizyty rzeczoznawcy zalecane jest wyłącznie zabezpieczenie mienia bez ingerencji w dowody. Po pierwszej wizycie i potwierdzeniu śladów działalności kuny możliwa jest wypłata kwoty bezspornej zgodnie z art. 817 k.c., a następnie uzupełnienie dokumentacji pełnej szkody na podstawie raportu z rewizji dachu i kosztorysu. Wsparcie merytoryczne i techniczne doświadczonego wykonawcy w trakcie oględzin zwiększa szansę na prawidłową kwalifikację prac jako odtworzeniowych, a nie modernizacyjnych, co ogranicza ryzyko zaniżenia świadczenia.
Procedura likwidacji szkody: krok po kroku
Proces zaczyna się od niezwłocznego zgłoszenia szkody zgodnie z terminami w OWU i przygotowania kompletu dowodów, po czym ubezpieczyciel umawia wizję lokalną rzeczoznawcy w celu wstępnej weryfikacji szkody i zakresu dalszych czynności. Po pierwszych oględzinach, jeśli potwierdzono ślady działalności kuny, możliwa jest wypłata kwoty bezspornej, która nie zamyka procesu i stanowi jedynie część należnego odszkodowania do czasu przedstawienia pełnej dokumentacji szkody.
Kluczowym etapem jest profesjonalna rewizja dachu z odkrywkami i raportem technicznym, pozwalająca wykazać ukryte zniszczenia w warstwach izolacji skosów, membranach i paroizolacji, wraz z mapą uszkodzeń i metrażem do kosztorysu odtworzeniowego. Następnie uzupełnia się zgłoszenie o raport z rewizji, szczegółowy kosztorys oraz ewentualne ekspertyzy biegłych, co umożliwia doszacowanie świadczenia i ogranicza ryzyko kwalifikowania prac jako modernizacji zamiast przywrócenia stanu poprzedniego.
W typowych scenariuszach ubezpieczyciel weryfikuje zgodność roszczenia z OWU, w tym wyłączenia dotyczące „dzikich zwierząt/łasicowatych” i obowiązujące limity, dlatego konieczne jest wykazanie związku przyczynowego między bytowaniem kuny a każdym elementem naprawy ujętym w kosztorysie. W razie zaniżenia wyceny lub odmowy, skuteczne bywa odwołanie z uzupełnionymi dowodami z rewizji i niezależnej opinii; dopiero po wyczerpaniu tej ścieżki warto rozważyć eskalację sporu i dalsze kroki formalne.
Technologia skutecznej naprawy: etapy i materiały
Skuteczna naprawa po kunach to proces odtworzeniowy, którego celem jest przywrócenie ciągłości warstw dachu oraz usunięcie skażonej izolacji i ryzyka reinwazji, a nie „modernizacja” podnosząca standard ponad stan sprzed szkody. Etapy obejmują selektywny demontaż pokrycia lub punktowe odkrywki od środka, usunięcie zanieczyszczonej wełny/celulozy, dezynfekcję i osuszenie, naprawę membrany i paroizolacji, uzupełnienie ocieplenia oraz trwałe uszczelnienia wejść dla kuny. Dla prawidłowej kwalifikacji roszczenia kluczowe jest wykazanie, że wszystkie prace służą wyłącznie przywróceniu stanu poprzedniego oraz bezpieczeństwa sanitarnego warstw.
- Demontaż i przygotowanie: punktowe zdjęcie pokrycia lub otwarcie wybranych pól od środka, zabezpieczenie połaci, wyznaczenie mapy zasięgu szkód i tras kun, przygotowanie stref pracy i odciągów zapachów.
- Usunięcie i sanacja: mechaniczne usunięcie skażonej izolacji, selektywna wymiana zainfekowanych elementów obudów i podsufitek, dezynfekcja chemiczna/termiczna, osuszenie i weryfikacja wilgotności.
- Odtworzenie ciągłości: naprawa rozdarć membrany i paroizolacji systemowymi taśmami/łatami, doszczelnienie przejść instalacyjnych, uzupełnienie izolacji (wełna mineralna lub wdmuchiwana celuloza), korekta mostków termicznych.
- Zabezpieczenia antykuna: bariery mechaniczne w strefach krytycznych (okap, pas rynnowy, obróbki przy kominach i oknach dachowych), siatki i uszczelnienia szczelin, uporządkowanie otoczenia budynku, opcjonalnie podrynnowa bariera elektryczna.
- Kontrola i dokumentacja: pomiary metrażu napraw, dokumentacja foto z odkrywek przed/po, protokół sanitarno-technologiczny i zestawienie materiałów do rozliczenia z ubezpieczycielem.
Materiały dobierane są pod odtworzenie parametrów sprzed szkody oraz zgodnie z technologią dachu: membrany wysokoparoprzepuszczalne i paroizolacje z systemowymi taśmami, wełna mineralna lub celuloza wdmuchiwana do uzupełnień, taśmy i masy uszczelniające do przejść, siatki stalowe kwasoodporne w strefach wlotów oraz elementy obróbek blacharskich. Przy dachach metalowych należy uwzględnić dylatacje i kondensat, a przy dachówkach – możliwość selektywnego demontażu, który zmniejsza zakres robót. W instalacjach towarzyszących przewiduje się wymianę uszkodzonych przewodów elektrycznych i wentylacyjnych oraz weryfikację sprawności rekuperacji.
Dobrą praktyką jest minimalizacja rozbiórek poprzez zastosowanie metod inwazyjnych tylko tam, gdzie potwierdzono szkody, a do uzupełnień izolacji – technik wdmuchiwanych, o ile pozwala na to projekt i stan warstw. Takie podejście przyspiesza odbudowę, ogranicza koszty i ułatwia akceptację przez likwidatora, ponieważ jasno wykazuje charakter odtworzeniowy robót, zgodny ze sztuką budowlaną i wymogami sanitarnymi.
Technologia naprawy: kosztorys i argumentacja odtworzeniowa
Pełny kosztorys powinien odzwierciedlać wyłącznie prace odtworzeniowe i sanitarne, nie podnosząc standardu ponad stan sprzed szkody, co ogranicza ryzyko zakwalifikowania robót jako „modernizacji”. Wycena musi wiązać każdy element robót z udokumentowanym zakresem zniszczeń z rewizji dachu, wskazując powierzchnie, długości linii napraw i ilości materiałów wprost z mapy uszkodzeń.
- Pozycje kosztorysowe: demontaż selektywny pokrycia/okładzin, wyniesienie i utylizacja skażonej izolacji, dezynfekcja warstw, naprawa membrany i paroizolacji (taśmy, łaty, folie), uzupełnienie izolacji (wełna/celuloza), uszczelnienia przejść i obróbki w strefach krytycznych, przywrócenie obudów, test szczelności.
- Jednostki i pomiary: m² izolacji do wymiany, m² napraw membran/paroizolacji, mb doszczelnień i obróbek, szt. przejść instalacyjnych, roboczogodziny dla prac inwazyjnych i sanitarno-porządkowych.
- Dowody dołączane do kosztorysu: raport z rewizji z odkrywkami, dokumentacja foto „przed/po”, szkic połaci z trasami kun, protokół sanitarno-technologiczny oraz zestawienia materiałowe.
Uzasadnienie technologiczne powinno akcentować konieczność sanitarnej wymiany skażonych warstw, przywrócenie ciągłości powłok przeciwwilgociowych oraz odtworzenie parametrów cieplno-wilgotnościowych zgodnych z pierwotnym projektem. W strefach wejść zwierząt dopuszcza się bariery mechaniczne jako niezbędny element odtworzenia szczelności i bezpieczeństwa użytkowania, bez zmiany standardu energetycznego przegrody.